Z uwagi na to, że październik jest miesiącem świadomości mutyzmu wybiórczego postanowiliśmy przybliżyć to zagadnienie.
Mutyzm wybiórczy (selektywny) jest zaburzeniem wieku dziecięcego wyróżniającym się stałą niemożnością mówienia w wybranych sytuacjach społecznych (w których mówienie jest oczekiwane, na przykład w szkole), podczas gdy poza nimi dziecko komunikuje się zupełnie poprawnie.
Pierwsze objawy pojawiają się zwykle przed 5 rokiem życia i wtedy zazwyczaj pojawia się diagnoza. Aby postawić diagnozę potwierdzającą zaburzenie, muszą być spełnione określone kryteria - czas trwania niechęci do mówienia musi być dłuższy niż jeden miesiąc i nie można go wyjaśnić poprzez zaburzenia komunikacji (na przykład jąkanie), całościowe zaburzenia rozwoju (autyzm) czy zaburzenia psychotyczne (schizofrenia). Milczenie nie jest więc spowodowane zaburzeniem mowy, nieznajomością języka ani nieumiejętnością komunikowania się.
Ważne aby pamiętać, że milczenie nie zależy od złej woli dziecka czy premedytacji. Dziecko nie jest w stanie nad nim zapanować.
Dzieci z mutyzmem wybiórczym mogą wydawać się pozbawione emocji, unikać kontaktu wzrokowego lub stać nieruchomo. Nie wszystkie wyrażają niepokój w taki sam sposób. Niektóre w trakcie spotkań towarzyskich są kompletnie nieme i nie odzywają się do nikogo, inne są skłonne mówić do wybranych osób lub porozumiewać się szeptem albo gestami.
Źródła mutyzmu wybiórczego nie są jednoznaczne. Przyjmuje się, że główną przyczyną jest nadaktywna część mózgu odpowiedzialna za odczuwanie stresu w sytuacji, którą psycholodzy nazywają ekspozycją społeczną. Ponadto dzieci takie często mają zahamowany temperament. Mutyzm wybiórczy nie jest jednak wynikiem traumy.
Należy pamiętać, że źle zdiagnozowany lub nieleczony mutyzm wybiórczy utrwala się. Wczesna diagnoza jest bardzo ważna, ponieważ mutyzm wybiórczy jest bardziej podatny na terapię w początkowym stadium.